Açıklama: Porsuğun meyvelerinde bulunan kimyasallar yüzünden park ve bahçelerden kullanılması sakıncalı bir türdür. Tohumunun çevresindeki kırmızımsı yumuşak kabuk bu kimyasalları içinde barındırır.
Kategori: Tiyatroterapi'den
Eklenme Tarihi: 01 Aralık 2016
Geçerli Tarih: 28 Mart 2024, 12:23
Site: Gazete Tiyatroterapi
URL: http://gazete.tiyatroterapi.com/haber_detay.asp?haberID=524
Yaygın porsuk (Taxus baccata), porsukgiller (Taxaceae)
familyasından çoğunlukla boylu çalı, bazen de 20 metreye değin boylanabilen sık
dallı, yuvarlak tepeli bir ağaç
Morfoloji
Ekolojik özellikleri
Bir gölge ağacı olan yaygın porsuk, çok yavaş büyür. Donlara karşı duyarlı olup, kütük sürgünü verme yeteneğindedir. Uzun ömürlü, 2000-3000 yıl kadar yaşayabilmektedir. Makaslanarak istenilen şekil verilebildiğinden, parkçılık için aranan bir türdür.
Yayılışı
Yaygın porsuğun doğal yayılış alanı Kuzey ve Orta Avrupa ile Akdeniz ülkeleri, Azor Adaları, Türkiye ve Kafkasya’dır.
Türkiye'de birçok orman alanlarında, özellikle Karadeniz
ormanlarının gölgeli ve kuytu kesimlerinde tek tek bulunur. Ayancık, Bolu,
Karabük, Düzce ve Yıldız Dağları’nda yayılır. Karabük ve Yenice ormanlarında en
iyi gelişimini yapar. Zonguldak ili Alaplı ilçesine bağlı Gümeli beldesinin
Bölüklü Yaylası Karatepe mevkiinde 1600+ ve 1000+ yaşlarında olan iki tanesi
Çevre ve Orman Bakanlığınca koruma altına alınmış bölge Tabiatı Koruma Alanı ilan
edilmiştir. Bu ormanlarda yer yer 35 m boy ve bir metre çap yapan bireylerine
rastlanmaktadır. Az da olsa, bu yayılışı dışında güneyde Nur Dağları’nda da
izlenmektedir.
Bitki sosyolojisi
Yayılış alanlarında hiçbir zaman egemen bir orman ağacı değil, asıl ağaç türleri olan doğu ladini, Doğu Karadeniz göknarı, doğu kayını gibi türlere teker teker ya da küçük gruplar halinde karışmaktadır.
Odun özellikleri ve kullanımı
Odunları sert ve ağır olup, dış hava koşullarına çok dayanıklı, sarı renkli dar bir diri odun halkası ile kahverengi kırmızı öz odunu vardır. Dayanıklı ve elastiki olan odunundan eski ve orta çağlardan günümüze değin yay yapımında yararlanılmaktadır. Öte yandan, odunu günümüzde mobilyacılıkta, lambri, oymacılık, tornacılık ve küçük el sanatlarında kullanılmaktadır.
Yaygın porsuğun meyvelerinde bulunan kimyasallar yüzünden park ve bahçelerden kullanılması sakıncalı bir türdür. Tohumunun çevresindeki kırmızımsı yumuşak kabuk bu kimyasalları içinde barındırır.
Tohumları kuşlar tarafından ayıklanarak doğaya dışkıları ile bırakılır böylece çimlenme engeli kalkmış olur.
Porsuk ağacı çiçekli bir bitkidir ve iki evciklidir. Yani erkek ve dişi organ farklı ağaçlarda bulunur. Porsuk ağacı savaşların kazanılmasına vesile olmuştur.
Porsuktan elde edilen ahşap oldukça esnek bir o kadar dayanıklıdır. Bu nedenle geleneksel yayların yapımında kullanılmıştır. Porsuk ağacı bitkisinden elde edilen taksol antikanserojen etkiye sahip bir maddedir ve günümüzde etkili olarak kanser tedavilerinde kullanılmaktadır. Eylül-Ekim den Aralık-Ocak aylarına kadar meyveleri, sanki ağaçta yeni yılı karşılar gibi çok güzel görüntü oluştururlar.
Türkiye'de bulunan en yaşlı porsuk ağacı Zonguldak ilinde Alaplı ilçesi Kartepe 'de 1200 metre yükseklikte bulunan; 4 bin 112 yıllık olduğu tespit edilen porsuk ağacıdır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıştır.
Diğer en yaşlı porsuk ağaçları ise Türkiye'nin 105.ci tabiat anıtı olan Bölüklü Ormanlarında yer alan biri 1600 diğeri 1000 yaşındaki porsuk ağaçlarıdır. İstanbul'da ki en ilginç örnek Eyüp Sultan Camii yakınındaki Cafer Paşa Medresesi avlusundaki ağaçtır.
4112 yaşındaki türkiyenin en yaşlı dünyanın 5. en yaşlı ağacı
.......