| ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
HABER ARAEN ÇOK OKUNANLAR |
![]() FARKLI SANAT DALLARI... EMAYEmay için bakırın üzerine uygulanmış cam diyebiliriz. Bakır üzerinde kullanılan emay boyası tıpkı cam gibi kumdan yapılır ve çeşitli boyalarla renklendirilir. Bu rengârenk boyalar bakırın üzerinde çok yüksek ısıdaki fırına verilince pişerek sabitlenir... Bakır üstündeki cam
Emayın tarihi oldukça eski. Milattan önce camın keşfinden sonraya, eski Mısır ve Mezopotamya’ya kadar uzanıyor. Yunanistan, Kafkasya, Uzakdoğu ve Avrupa’da da yayıldığı, sanatın kalbinin attığı Fransa’da iyice popüler hale geldiği biliniyor. En basit tanımıyla emay için bakırın üzerine uygulanmış cam diyebiliriz. Bakır üzerinde kullanılan emay boyası tıpkı cam gibi kumdan yapılır ve çeşitli boyalarla renklendirilir. Bu rengârenk boyalar bakırın üzerinde çok yüksek ısıdaki fırına verilince pişerek sabitlenir ve ortaya birbirinden güzel eserler çıkar. Bakırın yanında çelik, gümüş hatta altın bile emay zemini olarak kullanılabilir. Yine de en yaygın olarak bilinen ve kullanılanı bakırdır. Her sanatta olduğu gibi emayda da çok çeşitli teknikler kullanılır. En temel tekniği anlatalım ki olayı gözünüzün önünde canlandırabilin. Bir parça bakırınız var. Bu önceden istendiği şekilde kesilmiş, temizlenmiş ve hazırlanmış bir parça. Elinizde minik bir çay süzgeci, sevdiğiniz renkteki emay boyasını seçip düzgün ve her yere eşit miktarda denk gelecek şekilde bakırın üzerine elersiniz. Özel maşa ve eldiven yardımıyla bakır parçasını dikkatlice emay fırınına koyup birkaç dakika boyanın erimesini beklersiniz. Çıkardığınızda bakırın pırıl pırıl güzel bir renkle kaplandığını görürsünüz. Bundan sonra minicik renkli cam parçalarıyla zemini istediğiniz gibi süsleyebilir ve tekrar fırına verebilirsiniz. Bu en temel ve kolay tekniktir. Bu şekilde çok hoş takılar, aksesuarlar yapabilirsiniz.
Tekrar süslemeye dönelim. Genellikle zemini anlattığımız eleme tekniğiyle oluşturursunuz. Bunun üzerine dilerseniz fırça yardımıyla da boya uygulayabilirsiniz. Suluboyanın kâğıda dağılması gibi bir şey olmayacak bu; kaygan bir zemine suyla karıştırdığınız boyayı koyacak ve kuru fırçayla boyayı ince ve düzgün bir şekilde dağıtacaksınız. Yanına bir başka renk koyduğunuz zaman karışma tehlikesi var ama birkaç denemeden sonra işin tekniğini anlamak çok kolay. Püf noktası, boyaları bakırdan kalın tutmamak. Bu her teknik için geçerli. Aksi takdirde fırından çıkınca boyalar çatlayarak kendilerini yere atarlar.
Bir diğer kolay teknik de şu: Eleme faslını artık biliyorsunuz. Çıkarıp soğuttuğunuz parçanın üzerine bu kez başka bir renk elersiniz. Fırına vermeden önce bir kürdan ya da kalem ucuyla tozların üzerine şekiller çizebilir ve böylece alttaki boyanın görülmesini sağlarsınız. Fırınlayıp çıkardığınızda istediğiniz şekil iki renkli olarak ortaya çıkmış olur. Bir de şunu hayal edin: Tamam, boyayı elediniz, çıkardınız, soğudu. Kâğıt üzerine istediğiniz bir şekil çizip kenarlarından dikkatlice kestiniz. Örneğin bir kuş. Zeminin üzerine kuşu koyup üzerine başka bir renk eler ve cımbız yardımıyla kuşu kaldırırsanız ne olur? Alttaki renkte bir kuşunuz olur. Fırına sokup çıkardığınız zaman işlem tamam. Bunların dışında böyle pek çok teknik daha var. Bunların en çok bilinen ve en zor olanı, telle çalışma. Bu, tüm dünyada “cloisonné” tekniği olarak biliniyor. İşin özü, incecik bakır telleri elenmiş ama fırına daha girmemiş boyanın üzerine özenle koymak ve fırına öyle vermek. Teller zemine yapışıyor ve gerisi hangi süsleme tekniğini seçeceğinize kalıyor. Cam tozunun hazırlanması: Büyük çaplı endüstri uygulamalarında, sürekli eriticiler kullanılır. İyice karıştırılmış hammadde, bir uçtan eriticiye verilir; öbür uçtan erimiş cam akar. Erimiş cam, soğuk su içine ya da soğutulmuş bir metal yüzeyine dökülerek soğutulur. «Frit Camın kimyasal bileşimi, kullanılacağı yere göre değişir. Ancak, ısıtma sırasında genişleme ve soğutmadaki büzülme hızlarının, emaylanacak metalinkilerle uyuşması gerekir. Çelik tabaka emaylama-sında ilk uygulanan astar tabaka, % 39-42 boraks, % 19-21 feldispat, % 28-30 silisyum dioksit, % 7-9 sodyum karbonat ve kobalt gibi çeşitli kimyasal maddeler içerir. Bazen bu karışıma, emayın metale iyice yapışmasını sağlamak için molibden oksitleri de katılır. İkinci tabaka, kaplama tabakasıdır (birden çok kat halinde uygulanabilir). Kaplama tabakası, % 23-26 boraks, % 13-15 feldispat, % 33-36 silisyum dioksit, % 9-13 sodyum karbonat, % 5-7 oranında titanyum oksit ve başka kimyasal maddelerden oluşur. Elde edilen maddenin saydam olmaması için, karışıma titanyum oksit eklenir. Aynı amaçla zirkonyum, antimon oksit ve molibden oksit de kullanılabilir. Titanyum oksidin örtme gücü oldukça yüksektir. Sözgelimi, bir milimetrenin yüzde sekizi kalınlığında ince bir kaplama, koyu renkli bir astar tabakayı bütünüyle örter. Elbette daha anlatacak çok şey var bu zarif sanat hakkında. Emayın da ilgiye ve genç dokunuşlara ihtiyacı var ki ortadan kaybolmasın. Biraz hayal gücü, sabır ve özenle ortaya harika şeyler çıkması çok mümkün... Evde kendinizin yapabileceği bir sanat dalı olduğu söylenemez... Amatör üstü bir atölye gerekir unutmayın Araştırma -Düzenleme R.Sinan Akbaşak
|
İSTANBUL Hava durumu
|
||||||||||
Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |