MERALAR ŞİRKETLERİN Mİ,KÖYLÜLERİN Mİ OLSUN ? Prof.Dr.Mustafa Kaymakçı

03 Şubat 2015, 14:19

7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye’de genel seçimler olacak. Seçmenler a, b, c ya da d partisine oy verecekler. Kullanılan her oy, o siyasi partinin programını, yaptığı ve yapacağı uygulamaları kabul ettiği anlamına gelecek.

MERALAR ŞİRKETLERİN Mİ,KÖYLÜLERİN Mİ OLSUN ?

Prof.Dr.Mustafa Kaymakçı

Ancak çoğumuz partilere yarattıkları algıya göre oy veririz. Gündemi takip etmeyiz.Örneğin toprak(*) ve topraklarımızın bir kısmını kapsayan meralarımız konusunda partilerin görüşlerini biliyor muyuz?

Neden meralar çok önemli? Çünkü süt,et ve diğer hayvansal ürünlerin üretimi için en önemli kaynak meralardır. Meraları dışlayan hayvan yetiştiriciliği sistemleri,hem ekonomik değil,hem de sağlıklı hayvansal gıda üretimine engeldir.Burada meraların tarım dışı kullanımı ve kiralanması gibi iki önemli konu gündeme gelmektedir.

Meralar hangi yasalarla tarım dışı kullanıma ve kiralanmaya açıldı?

•2005 yılında 5403 sayılı “ Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu”,kısaca Toprak Yasası çıkartıldı. Toprak Yasası çıktı diye sevinirken , yasanın içerisindeki 13. Maddede kamu yararı adına kimi koşullar sağlandığında, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına izin veriliyordu. Bu madde yol geçen hanı oldu ve tarım arazileri kamu menfaati(?) nedeniyle amaç dışı kullanıma açılmaya başlandı. Tarım müdürlükleri, “ 13. Madde elimizi bağlıyor,kamu yararı adına izin vermek zorunda kalıyoruz” diyorlar.

• Son çıkartılan “Torba Yasa” ile de mera, yayla, otlak, yaylak, kışlak, harman yerleri gibi tarım alanlarının kiralanması ve sonra da satılması işleri başlatılmış bulunuyor. Aslında “Organize Sanayi Bölgeleri Yasası”, “Turizmi Teşvik Yasası”, “Orman Köylülerini Kalkındırma Yasası”, “Kara Avcılığı Yasası”, “ Maden Yasası”, “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirler ile Yapılacak Yardımlara Dair Kanunlar” gibi yasalarla da meralar nitelikleri yitirmeye başlamıştı. Bunlara “Serbest Bölgeler”, “Endüstri Bölgeleri” ve son çıkartılan “Kentsel Dönüşüm Yasası ”gibi yasaları da eklenince meraların,özel mülkiyete ya da 49-99 yıllığına kiralanması uygun bir duruma getirilmişti.(**) Ancak anılan yasalara karşın, varolan Mera Yasası’na göre amaç dışı kullanımlar mahkeme kararlarıyla iptal ettirilebiliyordu. Yeni çıkartılan “Torba Yasa”yla mahkeme yolu tamamen kapatılmış bulunmaktadır.

İlgililer,torba yasası ile meraların ıslah edilmesi koşuluyla kiralanacağını, kiralama hakkının öncelikle köy muhtarlarının olacağını söylüyorlar. Buna karşılık muhtarların kiralama bedelini bulmaları olanağı nasıl yaratılacak sorusunun cevabı belli değil.

Ne yapmalı?

Türkiye kırmızı et açığı çeken bir ülkedir.Kırmızı et üretiminin karlı bir şekilde sürdürülmesi için meraların bırakınız satılması ya da kiralanmasını,korunması ve geliştirilmesini gerektirmektedir.Hayvancılığın bel kemiğini teşkil eden mera, otlak ve diğerlerinin, anılan yasaların emrettiği hükümlere göre satılması ve kiralanması demek; hayvan varlığının açlığa terk edilmesi demektir. Hayvan varlığının açlığa mahkum edilmesi de aslında insanlarımızın açlığa mahkum edilmesi demektir.

Üstelik meraların tarım dışından gelecek yerli ve yabancı girişimcilere,daha doğrusu şirketlere bırakılması,bir başka deyişle aile çiftçiliği yapan köylülerden alınması,köylülerin tarım dışına sürülmesi anlamındadır.

Meralar yerli ve yabancı şirketlerin kullanımına açılmamalıdır.Aslında köylüler Türkiye’nin her yerinde karşı eyleme başladılar. Ancak yetiştirici birlikleri olmak üzere kırsal kesimin diğer örgütlerinin meraların amaç dışı kullanılması ve kiralanmasına karşı nasıl tavır gösterecekler henüz belli olmadı.

Bu bağlamda Genel Seçimler arifesinde partiler de seçim programlarına mera konusunda görüşlerini gündeme almalıdırlar.

Bir soru sorarak yazıyı bitirelim. Meralar şirketlerin mi,köylülerin mi olsun ?Siz ne dersiniz?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(*) “Toprak”,bitkisel üretim yapılan alanlar ile hayvanların besin maddelerini karşılayan mera, yayla, otlak, yaylak, kışlak, harman yerleri gibi tarım alanlarını kapsıyor.

(**)Tarım toprakları ve meralarımızın korunması konularında namuslu aydınlarımızdan Orhan Özkaya sürekli yayınlar yapıyor.Son olarak kaleme aldığı “Meraları Yok Etmek Halka Son İhanet Olur.”yazısı bunlardan biri.İlgili yasa adlarını bu yazıdan aldım.Kendisine teşekkür ediyorum.